Douglas Adamsın Otostopçunun Galaksi Rehberi adlı kitabı, sahne şovu, televizyon dizisi, çizgi roman ve film olmuştu. Bunları fan kulüpleri, bilgisayar oyunları takip etti. Mizahla felsefenin bilimkurguyla harmanlanmasından oluşan bu kült eser, başka kitaplara da esin kaynağı olmaya devam ediyor. 42 Derin Düşünce: Hayat, Evren ve Diğer Her Şey de bunlardan biri. Mark Vernonun kitabı adını, Otostopçunun Galaksi Rehberi kitabındaki Derin Düşünce adlı bilgisayarın hayatın anlamı nedir sorusuna verdiği 42 cevabından alıyor.
Yazar, gazeteci, akademisyen ve eski bir rahip olan Vernonun bütün kitapları, temelde nasıl yaşamalıyım? sorusunu esas alan felsefi sorgulamalar içeriyor. 42 Derin Düşüncede de 42 slogan/aforizma üzerinden bu sorusuna cevap arıyor.
Kitapta, Aldoux Huxleyden Blaise Pascala, Michel Foucaultdan Konfüçyüse, Nietzscheden Brechte pek çok farklı filozofun, yazarın ve şairin cümleleri temel alınmış. Kitap, çoğumuzun üzerinde düşündüğü, düş kurduğu, soru işaretlerini kafasında dolandırdığı 7 konu üzerine odaklı: Mutlu hayat, gündelik hayat, çalışma hayatı, sosyal hayat, yeşil hayat, sorgulanmış hayat ve hayatın sonu…
Vernon kitabında, aşkın önemli bir parçası olan seksi sorgulamayı da ihmal etmiyor. Çağdaş- bilimsel seks anlayışı olarak da Marcus Aureliusun bağırsak parçalarını birbirine sürtmek gibidir; ardından da azıcık bir kasılma salgısı gelir cümlesini koyuyor. Hiçbir erkeğin, sevdiği kadınla ilişkisinde bir öküz kurban edecek kadar mutlu olmadığını söyleyen yazar aşık olanlar ne kendilerini ne de sevdiklerini tanır sözünü eklemeyi ihmal etmiyor aşk konusuna.
BENİ ARKADAŞ LİSTENE EKLER MİSİN?
42de çalışma hayatı üzerine Tarantinonun meşhur filmi Rezervuar Köpeklerinden, Aristonun anekdotlarına ve Woody Allenın ilişkiler üzerine kurulu filmlerinin repliklerine kadar pek çok farklı düşünceyi bulmak mümkün. Para ve arkadaşlık ilişkisi üzerine birtakım sorunlar yaşıyorsanız kitapta sizin için de önemli ipuçları bulunuyor. Sokratesin azla yetinmesi de inanılmaz güzel manzaralı bir konutta yaşayanlar da kitabın konuları arasına. Temelindeyse zenginlik-fakirlik, yani çalışma hayatı bulunuyor.
Sosyal hayatın giderek karmaşıklaştığı, gerçek dostluğu bulmanın zorlaştığı günümüzde Kantın unuttuğumuz dost, senin için neyin iyi olduğunu gösterebilen kişidir sözünü kitap sayesinde hatırlıyoruz. Konfüçyüsün kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına yapma sözü kitabın sosyal hayat bölümünün önemli bir parçasını oluşturuyor. Kitapta, Mahabharata Destanı ve Buda esintilerine de rastlamak mümkün. Makineler bize yeni yakınlıklar kurdururken öte taraftan bizi tasmalıyor da diyen kitap, çevrimiçi arkadaşlıklar konusuna da temkinli yaklaşıyor. Günümüzde yaygınlaşan arkadaş listen ne kadar kalabalıksa sen de o kadar değerlisin anlayışını bir kez daha Derin Düşünce sayesinde sorguluyoruz.
Kitap bunlarla kalmıyor… Organik hayat; makinelerle insanların ilişkisini; ahlak; mutluluk; yeni-eski savaşlar; değişim; yaşam; ölüm; süpermarketler, int(11)meyecek Öykü; Narnia Günlükleri; yalnızlık hatta 1600lü yıllarda şarkı söylemekle 1900lü yıllarda şarkı söylemek arasındaki fark; kısacası yaşam evren ve her şey hakkında aradığınız çoğu sorunun varsayılan cevaplarını 42de bulabilirsiniz.
Kitap elbette hayatınızı değiştirmeyecek ama bakış açınızla oynaması mümkün.
Gayri safi yurtiçi mutluluk
Kitap, sadece bireysel değil aynı zamanda toplumsal birtakım sorunlarımızla da ilgili olarak önermelerde bulunuyor. Örneğin, kitapta bulunan bölümlerden birine Vernon, her şey daha iyi olmak zorunda sloganıyla başlıyor ve İngiltere eski Başbakanı Tony Blairin danışmanının cümlelerinden alıntı yapıyor: 2020ye gelindiğinde hükümetlerin vatandaşları ne kadar mutlu edeceği ön planda olacak. Gayri safi yurtiçi hasıla yerineyse, gayri safi yurtiçi mutluluk olgusu Uzak Himalaya krallığı Butanın ölçüsü olarak kitapta yerini alıyor.
ÖZGE Ç. DENİZCİ/AKŞAM
