Geçen hafta Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Bingür Sönmez Radikal gazetesine yaptığı bir açıklamayla dikkatleri üzerine çekti. Sönmez “Ağır diyetler yapmak yerine sağlıklı beslenmeyi öğrenmek gerekiyor. Benim önerim, detoks yapıyor olabilirsiniz ama ayda mutlaka bir kez retoks yapın” diyor ve retoksu şöyle açıklıyordu: “Ayda bir kez kolesterol yönünden zengin gıdalar yiyin. Koca bir biftek veya bonfile, hatta işkembe, paça çorbası… Çünkü vücudumuzun kolesterole de ihtiyacı var.”
HERKESİ ŞAŞIRTTI
Sönmez, bu açıklamasıyla sadece okuyanları şaşırtmakla kalmadı tıp çevrelerinde de yeni bir tartışma başlattı. Bazı uzmanlar böyle bir uygulamanın yanlış olduğunu savunurken bazıları retoksun abartılmaması gerektiğini söylüyor.
Detoksun faydalı olduğunu ancak retoksla vücudun iyi kolesterol ihtiyacının karşılandığını anlatan Sönmez, “Taş devrinde insanlar yağ, et, meyve tüketirdi. Karbonhidratlar hayatımıza girince insülin hormonu ortaya çıktı. Bu çok tehlikeli bir hormon. Aşırı insülin damarlarda tahribat yapıyor. İnsanları yıllardır kolesterol diyerek bunalttık. Oysa en büyük tehlike karbonhidrat ve şekerde. Prof. Dr. Ahmet Aydın ve Prof. Dr. Kenan Demirkol da bunu destekliyor. İnsanlara ‘katı yağ, kırmızı et yeme’ dedik. Sıvı yağa yüklendiler. Bu da Omega 3 ve Omega 6 dengelerini bozdu. Oysa Omega 6 çok ciddi bir oksidan. Şeker, karbonhidrat yemeyin, kötü yağ kullanmayın. Vücudun yağ dengesini, insülin ve adrenalin dengesini sağlayın ama ayda bir kez de toksik bildiğiniz zararlı yiyeceklerden hiç çekinmeden yiyin. Bu paça ya da işkembe çorbası, kebap ya da içli köfte olabilir. Çünkü vücudun yeniden yapılanması için kolesterole ihtiyacı var. Ama bunu kolesterol metabolizma bozukluğu olanlar yapmamalı. Belki retoks ayda iki kez yapılsa daha sağlıklı olunabilir” diyor.
İPİN UCU KAÇIRILMAMALI
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Nafiz Karagözoğlu retoksun doğru anlaşılması için öncelikle detoksun bilinmesi gerektiği görüşünde: “Detoks vücuttaki zehirli maddelerin daha az zehirli bileşiklere çevrilerek atılması anlamını taşır. Aslında Prof. Dr. Sönmez’in retoks diye ifade ettiği kaçamaklar çok sık yaşanıyor. Dolayısıyla bu öneriyi kibar bir tarif olarak yorumluyorum. Retoksta her gıda kısıtlı miktarda tüketilmeli, temiz ve taze olmalı. İpin ucu kaçarsa mevcut hastalıklar kötüleşebilir.”
Retoksun vücudu toksin yüklemek anlamına geldiğini belirten İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ziya Mocan “Bunu yapmak, yoğun miktarda kolesterol yüklü besinler tüketmek karaciğeri çok fazla yorar” diyor. Sağlıklı beslenirken küçük molalar verip kalorisi ve kolesterol oranı yüksek olan besinlerden tüketilebileceğini hatırlatan Mocan şöyle devam ediyor: “Ancak bu, bir gün boyunca ve sınırsız miktarda olmamalı. Fazladan kolesterol yüklemesi yapmak özellikle hipertansiyon, kalp damar, diyabet gibi hastalığı olan bireyler için sakıncalı.”
SPAZMA NEDEN OLABİLİR
Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Aksoy ise retoks hakkında herhangi bilimsel bir çalışmanın olmadığını söylüyor. Kişilerin sürekli sağlıklı beslenip ayda bir kez kolesterolü bol gıdalar tüketmesinin sakıncalı olduğunu belirten Aksoy bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Kalp hastaları günde ortalama 60-90 gram yağsız et yemeli. Gün içinde et tüketildiyse diğer gıdalar kolesterolü az olanlardan seçilmeli. Bir ay kolesterol yönünden fakir gıdalarla beslenip birden bu gıdalara yüklenilirse ani kolesterol yükselmeleri olur ve damarların genişlemesini sağlayan hücrelerin fonksiyonu bozulur. Kan akışı yavaşlayabilir, damarda spazm olabilir.”
Bir gün değil her gün yiyin
TÜRK Kalp Vakfı Diyet Uzmanı Dr. Sumru Özbay insan vücudunun hücrelerinde de kolesterol olduğunu ancak bunun zararlı olmadığını belirtiyor: “Zararlı olan kandaki kolesterol ve üst sınır 200 mg. Kişi kolesterol içeren gıdaları hiç yemese de zararlı kolesterol seviyesi artar. Çünkü karaciğer başıboş bir şekilde kolesterol sentez eder. Dolayısıyla kişiler beslenme düzenlerinde kendi sağlık durumlarına göre kolesterollü gıdaları tüketmeli. Bunu tek bir güne bağlı kalmadan her gün belli bir düzeyde yaparsa vücuda da zarar vermemiş olur.”
Neden anormal derecede sucuk, sosis tüketelim?
Star Gazetesi yazarı, uzman diyetisyen Selahattin Dönmez retoks terimini ilk defa duyduğunu söylüyor. “Sağlıklı beslenme zaten dengeli kolesterol, yeterli vitamin ve mineral, doğal kaynaklı besinlerle aşırı alınmayan karbonhidrat, yağ ve protein demektir. Biz bunu topluma anlatmaya çalışırken şimdi ‘Ayda bir kere bol yağ, kolesterol ye’ demek tamamen yanlış bir beslenme önerisi” diyen Dönmez şöyle devam ediyor: “Toplumumuzda kolesterol yüksekliği almış başını giderken, genetik olarak toplum olarak kusurlarımız varken neden böyle anormal derecede sucuk, sosis, pastırma yiyelim ki? Prof. Dr. Sönmez’in bu önerisine katılmıyorum.”
Aslı Gür/star
