Bu nüfusun yaklaşık yüzde 95’i az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaşıyor. Ancak hem bunların hem de gelişmiş ülkelerin giderek büyüyen sorunu “gizli açlık”. Yani sağlıklı büyüme ve yaşam için elzem olan mineral ve vitaminlerden yoksul beslenme ve kötü sonuçları.
TÜRKİYE’DE ÇOCUKLARDA BODURLUK SORUNU BÜYÜYOR
Kongrede konuşan Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim üyesi ve Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı Merkezi Bilim Kurulu üyesi Prof. Tanju Besler Türkiye verilerini paylaştı. Kronik ve uzun dönem beslenme yetersizliğinin bir göstergesi olan bodurluk Türkiye’de sorun olmaya devam ediyor. Türkiye genelinde, 0-5 yaş grubunda yer alan çocukların yüzde 11.5’i bodur. Yüzde 18.7’si ise kısa. 6-18 yaş grubu çocuklarda bodurluk düzeyi yüzde 6.8. Erkeklerde (yüzde 7.7) kızlardan (yüzde 5.9) daha sık. Kırsal yerleşim yerlerinde bodurluk kentlere göre daha yüksek oranda. 0-5 yaş grubu çocuklarda aşırı zayıflık 4-6 ayda yüzde 11.8. 6-18 yaş grubu çocuklarda kızlarda kentte yüzde 13.2, kırda yüzde 17.6 ve erkeklerde kentte yüzde 14.5, kırda yüzde 17.3 oranında zayıflık saptandı.
Stuttgart’da yapılan Uluslararası Gizli Açlık Kongresi’nde 3 gün boyunca gizli açlık konusu masaya yatırıldı. Hohenheim Üniversitesi Beslenme Bölüm Başkanı ve Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı Merkezi Bilim Kurulu üyesi Prof. Hans Biesalski, gizli açlığın bilhassa genç kadın, hamile ve çocuklar için ciddi sonuçları olabildiğini söyledi. Kalitesiz ve besleyici değeri düşük gıdalardan yüksek kalori alarak, karın doyurmanın ihtiyaç duyulan vitamin ve minarallerin yeterince alındığı anlamına gelmediğini belirten Prof. Dr. Bibesalski, “Kronik vitamin, demir, çinko, iyot, selenyum gibi hayati önem taşıyan mikro besin öğelerinin yetersizlikleri sonucunda ortaya çıkan belirtilere gizli açlık diyoruz. Özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde daha çok görülüyor. Ancak orta ve yüksek gelir grubundaki ülkelerde görmezden gelinse de sorun” dedi.
VEJETERYANLERLE VEGANLAR DA GİZLİ AÇ
Ülkesi Almanya’da çocukların yüzde 20’si yoksul koşullarda yaşadığını hatırlatan Prof. Dr. Biesalski, “Yoksulluk hatalı ve eksik beslenmenin ana nedenlerinden biri. Satın alabildikleri ucuz gıda, enerji içeriği bakımından zengin olsa da mikro besin açısından yetersiz. Almanya veya Avrupa’da da risk gruplarının başında genç kadınlar ve hamileler, dolasıyla da çocuklar geliyor. Bir başka risk altındaki grup da vejeteryanler, veganlar ve yaşlılar. A vitamini eksikliği eksik beslenmenin önemli sonuçlarından. Gelir düzeyi yüksek Kuzey Avrupa ülkelerinde D vitamini eksikliği var. Ayrıca folik asit, demir ve çinko yetersizlikleri sorun. Yaşlılar ise B vitaminlerinden yoksun kalıyor” dedi.
Gizli açlığın uzun süre herhangi bir belirti vermeden seyredebileceğini vurgulayan Prof. Dr. Biesalski, “Belirtiler gözle görülmese de bağışıkşık sistemi zayıflar, bilhassa anne karnındaki bebekler ve çocuklarda fiziksel ve zihinsel gelişmeyi önler” dedi.
DAKİKADA 6 ÇOCUK YETERSİZ BESİNDEN ÖLÜYOR
Dünya Gıda Uygulamaları Araştırma Merkezi’nden Dr. Klaus Von Brebmer ise mikrobesin eksikliği nedeniyle her dakika 6 çocuk öldüğünü söyledi. “Bu 10 dakika 60 çocuğun kaybedilmesi demek. Bu konuda artık bir ilerleme kaydedilmeli” dedi.
AÇLIK AZALSA DA ÖLDÜRMEYE DEVAM EDİYOR
2014 yılı Global Açlık İndeksi’ne göre, gelişmekte olan ülkelerde açlık 1990 yılından beri yüzde 39 azaldı. Ancak dünyada hala çoğu kadın ve çocuk, 805 milyon insan açlıkla mücadele ediyor. Yaklaşık 1 milyar kişi yetersiz besleniyor. 2 milyar kişi demir ve çinko yetersizliği çekiyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her yıl 5 yaşın altındaki 7 milyon çocuk yetersiz beslenmeden dolayı hayatını kaybediyor. Yılda ortalama 807 bin çocuk A vitamini, çinko veya diğer besin ögelerini yetersiz aldıkları için gelişim bozukluğu yaşıyor. Her yıl 18 milyon bebek iyot eksikliğinden zihinsel engelli doğuyor. Demir eksikliği, gelişmekte olan ülkelerdeki kadınların yüzde 40’ının sağlığının bozulmasına yol açıyor. Ağır anemi her yıl 50 binden fazla kadının doğum sırasında ölümüne neden oluyor.
Mesude Erşan
