Kötü beslenme, stres, yorgunluk… Hepsi de dünyada ölüm nedenleri arasında hâlâ ilk sırada yer alan kalp hastalıklarını tetikliyor
Uzmalar sağlıklı beslenerek kalbinizle dost uzun bir ömür sürmenin mümkün olduunu belirtiyor. Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Beslenme Bilimleri Bölümü’nden ödüllü Beslenme Profesörü Kris Etherton, kalp sağlığı için taze meyve ve sebzelerden asla vazgeçmemek gerektiğini söylüyor.
KADIN KALBİ BAŞKADIR
Kadınlarda kalp hastalıkları ve kalp krizi riski, şimdiye kadar erkeklere göre daha az diye biliniyordu. Ancak yapılan son araştırmalar, 25 yaşın üstündeki kadınların bir numaralı ölüm nedeninin kalp hastalıkları olduğunu ortaya çıkardı.
Kadınlarda östrojen hormonu, kalp hastalıkları ve kalp krizi riskini azaltıyor. Ancak menopoz dönemiyle birlikte bu hormon azaldığı için koruma da ortadan kalkıyor.
Kadınlarda göğüs ağrısı ve diğer semptomlar, her zaman kalp hastalığı belirtisi anlamına gelmiyor. Arterin bloke olması, erkeklere göre daha yaşlı kadınlarda görülüyor. Ancak semptomlar kadınlarda daha ağır seyrediyor, iyileşme çok daha güç oluyor.
Bu hastalığa yakalanan kadınlarda, beraberinde yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve diabet de görüldüğü için, ameliyat yapılması risk taşıyor.
Kadınlarda by-pass ameliyatı ve balon uygulaması, erkeklere göre daha az başarı sağlıyor. Bu tedavilerin yan etkileri de, kadınlarda daha ağır oluyor.
Erkeklerde kan tahliliyle başarıyla konulan kalp hastalığı teşhisi, kadınlarda her zaman güvenilir olmuyor.
Kadınlarda, duygusal strese dayalı nadir rastlanan ve geçici bir kalp hastalığı görülebiliyor.
Her yıl 17.5 milyon insan ölüyor
Dünyadaki her üç ölümden birinin nedeni olan kalp hastalığı, her yıl 17.5 milyon insanın yaşamını yitirmesine neden oluyor.
Türkiye’de ise 2.8 milyon koroner kalp hastası bulunuyor ve her yıl 170 bin kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor.
Türkiye’de koroner kalp hastalığı nedeniyle ölüm ve hastalanma oranı her yıl yüzde 4.7 artıyor.
Avrupa’da kalp ve damar hastalıklarının tahmini tedavi maliyetli yılda yaklaşık 105 milyar Euro. Bu rakam toplam sağlık harcamalarının yüzde 12’sini oluşturuyor.
Uzmanlar, kalp hastalığı vakalarının beslenme düzeninde ve yaşam tarzında yapılacak basit değişikliklerle önlenebileceğini vurguluyor.
Sabah başlayan, gece yarılarına kadar devam eden mesai saatleri, çalışma günlerinin 6 güne çıkması, “imdat” diyerek kaçma isteğine yol açan stres, “janjanlı” abur cubur paketlerinin dayanılmaz cazibesi, “Bugün ne yesem” üşengeçliği vs… Bu ve bunlar gibi birçok neden insanları sağlıksız beslenmenin kucağına itiyor.
Oysa hayatınızda ve beslenme alışkanlıklarınızda yapacağınız küçük değişikliklerle ömrünüze ömür katmak elinizde. İşte İstanbul’un ev sahipliğini yaptığı uluslararası Becel Sempozyumu’na katılan Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Beslenme Bilimleri Bölümü profesörlerinden Kris Etherton’ın hazırladığı 2008 kalp diyeti…
MENOPOZ SONRASI KALSİYUM
Her yaş grubu için ayrı bir beslenme şekli olmalı. Büyüme dönemindeki çocuklarda kalsiyum tüketimi çok önemli. Menopoz öncesinde kadınlar kalsiyum ve demir ağırlıklı beslenmeli. Çünkü her ay kan kaybediyorlar. Menopoz sonrasında kalsiyum alınmalı. Her yaş grubunun tüketmesi gereken gıdalar ise lifli gıdalar.
ARMUT VE İNCİR KALP DOSTU
Her gün bir armut ve elma kalbe iyi gelen meyveler. Sebzelerden ise Brüksel lahanası, ıspanak yüksek lif içerdiği için faydalı. Bunun dışında günde birkaç incir ve üzüm de kalp için yararlıdır. Nohut, fasulye, mercimek, bezelye de kalp dostu yiyecekler arasındadır.
ET YİYİN ANCAK YAĞSIZ OLSUN
Donmuş yağ oranı ve trans yağ oranı düşük olan bir beslenme tarzını takip etmeye çalışın. Haftada en az 2 öğün balık yemeye çalışın. İlla da et yemek istiyorsanız o zaman yağsız olanları tercih edin. Haftada 2-3 porsiyon yağsız et yiyebilirsiniz. Yemekleriniz de yağsız veya düşük yağlı olsun.
HAFTADA 5 KEZ BADEM VE CEVİZ
Her gün fındık-fıstık-badem yemeye özen gösterin. Çok acıktığınızda abur cubur yerine badem yiyebilirsiniz. Türk insanına tavsiyem de haftada 5 kere 30’ar gram badem ve ceviz yemeleri. Ayrıca, günde 8-10 porsiyon sebze ve meyve tüketmeleri gerekiyor. Bu da yaklaşık günde 400-500 gram sebze ve meyveye eşit. 3 porsiyon tahıl tüketmek gerekiyor. 3 porsiyon düşük yağlı süt ve süt ürünleri ve yaklaşık 30 gram doymamış yağ da tüketebilirler.
MEYVE SUYU YERİNE MEYVE
Amerika’da biz meyve suyu içmektense, meyve tüketin çağrısında bulunuyoruz. Çünkü meyve suyunun içerisinde “lif” yok ama meyvelerin içinde var. Ama çocuklara günde 1 defa meyve suyu verilebilir.
SOMON MUCİZESİ
Fındık yağı ve ayçiçeği yağı gibi sıvı int(11)kisel yağlar, somon balığı, sardalya, ve kabuklu deniz ürünlerinde bol miktarda bulunan omega-3 yağları, doymamış yağlar için en iyi kaynaklardır. Doymuş yağlar, tropikal yağlarda, yağlı etlerde ve yüksek oranda yağ içeren süt ürünlerinde bulunur. Trans yağlar ise, hazır gıdalarda, bisküvilerde, ve yağlı atıştırmalık yiyeceklerde bulunur. Tüketicilerin aldıkları üründe bulunan yağları öğrenmek için mutlaka gıda etiketlerini okumaları gerekiyor.
BİR DİLİM FISTIK EZMELİ EKMEK
Sağlıklı bir kalbe sahip olmak için sabahları fıstık ezmesi sürülmüş bir dilim ekmek faydalı olur. Ancak içi şekerle doldurulmuş fıstık ezmelerinden kaçınmak gerekir çünkü bunların kalorileri çok fazladır!
SADECE SPOR YETERLİ DEĞİL
Bazı insanlar spor yapıyor ancak sağlıksız beslenmeye devam ediyor. Fiziksel aktivite insan sağlığı için çok önemli. Ancak osteoporoz, obezite, kalp ve damar hastalıklarını önlemek için bol miktar sebze ve meyve yemek gerekiyor. Buna ek olarak tahıl, süt ve süt ürünleri, yağsız et ve int(11)kisel yağlar tüketilmeli.
ÖĞÜN ARASINDA ABUR CUBUR YEMEYİN
Ekstra kalori tüketmemek sanıldığından çok daha önemli. Ekstra kalori derken öğün arasında abur cubur yememeyi kastediyorum. Özellikle patates cipsi, kolalı ve şekerli içecekler. Alkol tüketimi de ekstra kaloriye giriyor.
YEMEKLERDE FESLEĞEN VE KEKİK KULLANIN
Fesleğen, kekik ve biberiye gibi kurutulmuş otlar kalp sağlığı için iyidir. Bu otları aktarlardan alabileceğiniz gibi pencerenizin önünde saksıda da yetiştirebilirsiniz. Salata sosu olarak da zeytinyağını tercih edin.
EKMEĞİN VE TAHILLARIN KEYFİNİ ÇIKARIN
Bu gıdalar her öğünün temelini oluşturmalıdır. Günde birkaç kez, makul miktarda ekmek, bulgur, makarna, pirinç ve tahıl gevreği tüketin. Tam tahıllı çeşitleri tercih edin.
TUZU KONTROL ALTINA ALIN
İşlenmiş ve salamura gıdalarda yüksek oranda tuz bulunur; bu yüzden bu ürünleri az miktarlarda tüketin. Yediklerinizi tatlandırmak için tuz yerine taze ot ve baharatlardan yararlanın. Sodyumu azaltılmış tuzları kullanın.
ALKOL TÜKETİMİNİ EN AZA İNDİRİN
Sağlıklı beslenmede az miktarda alkol tüketilebilir. Alkol kullanıyorsanız günde bir bira veya iki kadeh şarap ya da küçük bir bardak rakıdan fazla içmeyin.Alkolün kalorisinin yüksek olduğunu aklınızdan çıkarmayın.
VATAN