Bulgaristan denildiğinde hemen herkesin aklına Sofya geliyor ama Hacı Arif Bey’in memleketi olarak bilinen Filibe de en az Sofya kadar hatta daha da ilgi çekici, cıvıl cıvıl ve mutlaka görülmesi gereken kentlerden biri. Üstelik Filibe’de gezmekten büyük keyif alacağınız bir Osmanlı mahallesi var. Bu mahallede birçok kafe, restoran, mağaza bulunuyor. Mahalle oldukça geniş bir alana yayılmış durumda. Osmanlı mahallesinin bulunduğu alandaki tepede ise bir anfitiyatro ve içinde de kafe var. Oradan kenti kuşbakışı izlebiliyorsunuz.
Filibe ve Osmanlı mimarisi demişken kentin tarihine baktığımızda, İstanbul’un fethinden 90 yıl önce Lala Şahin Paşa tarafından Osmanlı topraklarına dahil edildiğini öğreniyoruz. Ancak geçen zaman içinde doğal olarak Osmanlı izleri azalmış. Filibe diyorum ama aslında kentin adı artık Plovdiv diye biliniyor, bunu da belirtmek de yarar var.
Plovdiv ya da Filibe demek fark etmiyor. Sonuç olarak Filibe olarak bildiğimiz kent, Sofya’nın 120 kilometre güneydoğusunda ve Bulgaristan’ın ikinci büyük kenti. Ülkenin güneyinde yedi tepe üzerine kurulu şehir, Meriç Nehri’nin iki tarafında bulunuyor. Nüfus 380 bin civarında. Evliya Çelebi’nin ifadesiyle de "Dokuz adet, yamru yumru boz kayalık tepeler üzerine, dereler arasına kurulmuş." Filibe’de 17. yüzyılda 53 cami, 70 okul, 9 medrese, 7 daru-ülkurra, 11 tekke, 8 hamam, 9 han, kervansaray vb. varmış. Bu camilerden günümüzde ayakta duran ve kentin en önemli yapılarından biri olan 15. yüzyılda İkinci Sultan Murat tarafından yaptırılan Muradiye Camii. Camiye halk bugün Ulu Camii ya da Cuma Camii de diyor.
Osmanlı evleri, Bizans yapılarıve yeşil dokusuyla şirin bir kent
Pulpudava adıyla eski Traklar tarafından kurulmuş. Daha sonra, Makedonya kralı Filip’in yönetimine geçince adı Filipopolis olmuş. Romalılar zamanında ise Trimontsiyum adıyla anılmış. 1390 yılında Osmanlı topraklarına katılmış. O tarihten itibaren kentin adı Filibe olmuş. Osmanlılar döneminde tam bir Türk şehri karakterinde gelişme göstermiş. 15. yüzyılın ilk yarısında, Anadolu’dan getirilen Türk aileleri buraya yerleştirilmiş ve Filibe, Rumeli Beylerbeyi’nin merkezi olmuş. Kent 1885 yılında da Bulgaristan’a bağlanmış
Osmanlı döneminde inşa ettirilen çok sayıda cami, medrese, han, hamam ve kervansaray gibi yapılardan sadece birkaçı gelebilmiş günümüze. Osmanlı evleri, Bizans yapıları ve yeşil dokusuyla tarih ve doğa meraklıları için üzerinden pek çok kültürün geçtiği şirin bir kent olmaya devam ediyor.
Dedeman’a yakın gezilecek noktalar
Antik Tiyatro ve Eski Filibe (700 m), Baçkovo Manastırı (28 km), Eskiköy Antik Kalıntıları (32 km), Hisar Kaplıcaları (42 km), Pamporovo Kayak Merkezi (90 km).
Görmeden dönmeyin…
* Hüdavendigâr Cami
Osmanlı’dan kalan belli başlı önemli yapılardan biri olan Hüvavendigâr Cami, ‘Cumaa Cami’ ve ‘Ulu Cami’ diye de biliniyor. İlk olarak 1425 yılında Murad Hüdavendigâr’ın yaptırmış olduğu bu eser, bir deprem sonucu yıkılmış ve 1785’te 1. Abdülhamid tarafından yeniden yaptırılmış.
* Baçkovo Manastırı
Bizans İmparatoru Grigor Bakuriani’nin askerleri tarafından 1083’te yapılmış dini bir kompleks Baçkovo Manastırı. Burası, taş mimarisi ve yeşillikler içindeki konumuyla insanı dinlendiren bir mekân. Bizans ve Bulgar kültürlerinin karma yapısına sahip olan manastırın içindeki mozaiklere özellikle dikkat edin.
* Filibe evleri
Üç tepe üzerinde oldukça güzel bir mimari yapılar grubu halinde ayakta duran bu müze kent, geleneksel evleri ile Türk ve Bulgar yapı işçiliğinin uyumlu örneklerini göz önüne seriyor. Görkemini sade stilinde bulan bu mimari biçim, bugün ‘Filibe Barok Tarzı’ olarak isimlendiriliyor. Bu tarihi dokuyu gelecek nesillere bırakmak için evler restore edilmiş. 150’den fazla kültür evinden oluşan bu yapılar topluluğu, tam bir müze görünümünde. Bugün evlerin her biri müze, galeri, atölye, lokanta gibi işlevler görüyor. Her odaya güneşin girebileceği şekilde konumlandırılmış pencereleriyle öne çıkan ahşap tavanlı bu yapılar, oymacılık sanatının da en güzel örneklerini barındırıyorlar.
* Külliye
Şehrin diğer önemli bir yapısı Beylerbeyi Gazi Şehabeddin Paşa’nın yaptırdığı cami, medrese, han, hamam ve mutfaktan oluşan külliye. Ancak, Şehabeddin Paşa’dan Filibe’de geriye yalnızca ‘İmaret Cami’ ayakta kalabilmiş.
* Saat Kulesi
Doğu Avrupa’nın en eski saat kulelerinden biri,
burada Sahat Tepe adlı tepede bulunuyor. Manzarasıyla öne çıkıyor.
Bu hareketli ve canlı şehirde nerede kalınır?
Bulgaristan’ın eski Anadolu kentlerini anımsatan dokusuyla dikkat çeken Filibe’de, Dedeman Trimontium Princess Plovdiv’de kaldım. Şehir merkezinde bulunan Dedeman Trimontium Princess Plovdiv, tarihi kalıntılara, alışveriş ve iş merkezlerine sadece yürüme mesafesinde bulunuyor. Otelde özellikle yemenizi önereceğim yemeklerin adları ise şöyle; Kaçamak, kuzu tandır, Similan usulu pilaki, Rodop dağları salatası, dolma çeşitleri ve kazandibi. Eğer dışarıda yemek isterseniz tavsiye edeceğim restoranlar ise Veseloselo, Restarant Krasi, Magdana. Vision Bar, Escapae, Vogue bar ise gece eğlencesi için ideal mekanlar.
Dedeman Trimontium Princess Plovdiv
Tel: +359 326 05 000
www.dedeman.com
plovdiv@dedeman.com
Süha Derbent/Vatan
