Paponi Laz Yemekleri ve Laz Yemek Kültürü

Paluri adını alan Avukat Arzu Kal, şimdi de Lazca ilk yemek kitabını yazdı. "Paponi Laz Yemekleri ve Laz Yemek Kültürü"nde geleneksel Laz yemeklerini anlatıyor. 100’ün üzerinde Laz yemeğinin tarifi İngilizce, Türkçe ve Lazca verilmiş. Yazar bu tariflerin orijinal olduğunu söylüyor.Paluri Arzu Kal’ın (35) ailesi Rize Ardeşenli ama o İstanbul’da doğdu. 1999 yılından beri İstanbul barosuna kayıtlı olarak avukatlık yapıyor. Uzun yıllardır da Laz dili ve kültürüyle ilgileniyor, çalışıyor. www.lazuri.com ile www.kazimkoyuncu.com sitelerinin editörlüğünü yapıyor. Arzu Kal, kendisine bir Laz ismi seçti. Lazca’da "alev" anlamına gelen Paluri’yi nüfus kaydında ismine eklemek için bir dava açtı ve üç yıl önce bu davayı kazandı. Şimdi de Laz yemeklerini anlattığı bir kitap yazdı. Kitabın adı Paponi. Bu, Batumlu Lazların çok ince elenmiş mısır unuyla yaptığı Laz böreğinin adı. Bir laz fanatiği olan Paluri Arzu Kal kitabında bu kültürün yeterince tanınmamasından yakınıyor:"Laz böreği gibi muhteşem bir tat, neden Gaziantep baklavası gibi bir sunumla marka yapılamadı? Değil markalaşmak, Türkiye’nin birçok yerinde bilinmiyor bile. Bu kitapta yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan Laz yemek kültürü için ciddi araştırma yaptım. Her halkın kendine özgü bir mutfağı olduğu gibi biz Lazların da var. Ama yazılmadığı için unutulmaya yüz yuttu. Anneannemin yaptığı Laz yemeklerinin bir kısmı artık yapılmıyor. Zamanla birçoğu daha kaybolacak. Kültürümüzü bir şekilde kayıt altına almak için kolları sıvadım. Bu kitap zincirin ilk halkası."LAZCA TEHLİKE ALTINDA BİR DİLKitabı Lazca yazmasının nedeni, yemeklerin yanı sıra Lazca’nın da yok olmaya aday olması. Paluri Arzu Kal, "Lazca, tehlike altındaki dillerden biri durumuna geldi" diyor. "Laz anne-babalar çocuklarının eğitim hayatlarında başarısız olacakları, sosyal alandan dışlanacakları korkusuyla onlara ana dillerini öğretme konusunda isteksiz. Özellikle 1990 sonrası doğan çocukların önemli bölümü Lazca bilmiyor. Ben de Lazcayı ne zaman öğrendiğimi tam hatırlayamıyorum. Ne mutlu ki bana sürekli Lazca konuşulan bir evde yaşama şansına sahiptim. Kendi aralarında Lazca konuşan annem, babam ve babaannem benimle ve kardeşlerimle maalesef Türkçe konuştukları için şimdi Lazca telaffuz sıkıntısı yaşıyordum. 2000 yılından sonra ise Lazuri Alboniyi (Lazca alfabe) kullanmaya, Lazca yazmaya ve okumaya başladım. Bunun için de kitabı Lazca, Türkçe ve uluslararası olsun diye İngilizce bastırdım."Paluri Arzu Kal’ın kitabında yemek tariflerinin yanı sıra Lazca, Laz kültürü ve Lazlar hakkında bilgiler, Laz muftaklarında kullanılan araç gereçler de yer alıyor.PAPONİ (LAZ BÖREĞİ)Malzemeleri (1 tepsi için) 250 gram tereyağı, iki su bardağı nişasta. Hamuru için üç su bardağı buğday unu, bir su bardağı süt, üç yemek kaşığı sıvı yağ, tuz. Muhallebi için On su bardağı süt, iki buçuk su bardağı buğday unu, bir tutam tuz, iki buçuk su bardağı şeker, iki yemek kaşığı tereyağı, beş yumurta sarısı, bir çay kaşığı karabiber. Şerbet için Beş su bardağı şeker. Beş su bardağı su.Yapılışı Hamur için üç su bardağı un bir yoğurt kabına konur. Tuz eklenir. Bir su bardağı süt ile üç ekmek kaşığı sıvı yağ da lave edilir, su ilave edilerek hamur yoğurulur. Hamurun üzeri bir örtüyle örtülür. Bu arada muhallebi pişirilir. Muhallebi için Tencereye 10 su bardağı süt ve iki buçuk su bardağı buğday unu konur. Bir tutam tuz eklenir, karıştırılır. Kaynayınca iki buçuk su bardağı şeker eklenir. Beş dakika pişirilir ve ateşten alınır. İki yemek kaşığı tereyağı, bir çay kaşığı karabiber ve beş yumurta sarısı ilave edilerek çabuk çabuk karıştırılır. Hamurdan onbir adet beze yapılır. Her bir beze oklava ile açılarak yufkalar elde edilir. Yufkalar kuzinede pişirilir ve kurutulur. Bütün yufkalar int(11)ince tereyağı eritilir. Tepsiye tereyağı sürülür. Yufkalar suda ıslatılarak yumuşatılır ve dizilir. Her yufkanın arasına tereyağı sürülür. Beş yufkadan sonra muhallebi dökülür ve kalan yufkalar aynı şekilde dizilir. En üstüne yufkada kuru yer kalmayacak şekilde tereyağı dökülür. Fırına verilir. Üzeri iyice kızarıncaya kadar pişirilir.Şerbet için Tencereye beş su bardağı şeker ve beş su bardağı su konularak şerbet pişirilir. Soğutulan şerbet sıcak paponi üzerine dökülür ve servis yapılır.
Hürriyet