Türkiye’de her yıl binlerce aile, evlat edinmek için sıra beklerken sadece 500 ailenin yüzü gülüyor. İşte onların hikayesi.
EVLAT edinme, gönüllü ve koruyucu aile kavramları, geçen hafta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eşinin bir kız çocuğunun koruyucu ailesi olacağı haberiyle tekrar gündeme geldi. Türkiye’de anne ve babasını hiç tanımamış çocuklara sıcak bir yuva sağlamak isteyen binlerce aile var. Ama evlat edinilebilecek çocukların sayısı, talep edilenin çok altında… SHÇEK Genel Müdürü İsmail Barış, ailelerin ortalama üç yıl beklediğini söylüyor. Bu uzun ama mutlulukla sonuçlanan süreci araştırdık, ailelerle konuştuk.
Oğlunu tam 15 yıl bekledi
Kimliğini gizleyen Anne A., eşiyle birlikte 15 yıl çocuk sahibi olmayı beklediklerini ama şimdi evlat edindikleri oğullarıyla çok mutlu olduklarını anlatıyor (üstte). Yurt ve yuvalarda 18 yaş altı 12 bin 500 çocuk var. Çocuğumu doğuran anaya duacıyım
Günümüzde çocuk sahibi olmak isteyen o kadar çok çift var ki… Doğal yollardan çocuk sahibi olamayanların son seçeneği ise Çocuk Esirgeme Kurumu oluyor. Her yıl bu çiftlerden 500’ünün yüzü gülerken anneliği tadanlar yaşadıklarını anlattı
Bir doğum hikayeleri olmasa da evlat sevgisini, anne-baba olmanın bütün sorumluluklarını taşıyor onlar. Pek çoğu yıllarca hasretle bekliyor bebeğini kucağına alacağı anı. Ne denedilerse olmuyor, kime gitseler çare bulunmuyor. Kavuşma anı bir türlü gelmiyor. Tıptan, bilimden umut kesildiğinde ise artık akla başka çareler geliyor. Madem ki asıl özlenen anne-baba olmak ve iyi bir evlat yetiştirme isteği o zaman kendi genlerinden olma şartı bir anda rafa kalkıyor.
Birilerinin istemediği bebekler, diğerlerinin ömrüne ömür katıyor. Kısa zamanda bir yabancının çocuğu yeni ailesinin gözbebeği haline geliyor. Bir evlat sahibi olmak, evlat edinmek işte tam da böyle bir süreç… Türkiye’de her yıl binlerce çift, tam bir aile olabilmek için sosyal hizmet kurumlarına başvuruda bulunuyor. Sonrasında ise bir başka sancılı süreç başlıyor. Çünkü sanılanın aksine Türkiye’de evlat edinilebilecek durumda olan çocuk sayısı, talep edilenin çok altında.
Evlat edinme, gönüllü ve koruyucu aile kavramları geçen hafta Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve eşi Hayrünnisa Gül’ün isimleriyle yeniden gündeme geldi. Gül çiftinin 12 yaşındaki bir kız çocuğunun koruyucu ailesi olacağı söylendi. Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) Genel Müdürü İsmail Barış henüz resmi bir başvuru olmadığını söylüyor. Fakat evlat edinme konusu çocuğu olmayan çiftlerin hep gündeminde…
Sanki ben hayata getirdim
Uzun yıllar çocuk özlemi çeken G. ailesi sonra bundan beş yıl önce evlat edinme başvurusunda bulunmuş. Bir kız evlat için sıraya girdikten sonra 2006’da çocuğuna kavuşmuş. Anne H.G. o dönemi heyecan içinde geçirdiklerini anlatıyor: ‘Sıramızın geldiğini, bebeği alabileceğimizi söylediklerinde heyecandan bayılacaktım. İki kız bebek gösterdiler. İkisi de çok güzeldi ama eşimin kucağındaki bebekle aramızda hemen bir bağ oluştu. Karnımın içinde bir sızı hissettim. Onu sanki ben doğurmuştum. Kardeşlerim ‘Biz başkasının çocuğunu sevemeyiz’ diyerek evlat edinmemize karşı çıkıyorlardı ama daha görür görmez kızımı sevdiler. Kızıma bakmak için işimi bıraktım ve onu doğuran kişiye her gün dua ediyorum. Bir gün gelip çocuğumuzun karşısına çıkarsa ona zorluk çıkarmayacağız. Tercihi kızımız yapacak.’
Hamileliğim iki buçuk yıl sürdü
Yaşadıkları zorlu süreci konuşmak için evlerine konuk olduğumuz çiçeği burnunda anne A. minik oğlu A. ile karşılıyor bizi. 15 yıl çocuk sahibi olmayı bekledikten sonra evlat edinmeye karar veren çift, oğulları A.’ya kavuşalı henüz bir yıl olmuş. Yasaya göre ebeveynle aile arasındaki yaş farkının en fazla 40 olması nedeniyle ikisi de 41 yaşında olan karı kocaya bir yaşında bir bebek verilmiş. Neşeli ve hareketli bir bebek olan minik A.’nın peşinden bir saniye ayrılmayan annesi, ancak oğlunun yorulup dizinde uyumasıyla birlikte yaşadıklarını anlatmaya başlıyor:
‘İlk başvuruda çeşitli bilgileri doldurduktan sonra evraklarımızı hazırladık. Aile fotoğraflarımızı ve bir özgeçmiş yazmamızı istediler. Tabii görüşmelerde birçok soru yönelttiler: ‘Neden evlat edinmek istiyorsunuz? Ensest ilişkiden olan bir çocuğu evlat edinmek ister misiniz? Gelecekte size bir şey olduğunda ailenizde çocuğa bakacak kimseler var mı?’ gibi. Ensest ilişkiyle ilgili soru beni düşünce açısından çok rahatsız etmişti ama çocuğun hiçbir suçu yok. ‘Tabii ki isteriz’ dedik. Ben özellikle erkek istedim. Çünkü hep oğlum olsun isterdim. İki buçuk yılın sonunda oğlumuza kavuştuk; yani hamileliğim iki buçuk yıl sürdü.
ANNESİ 27 YAŞINDAYMIŞ
Oğlumuzu getirdiklerinde uykudan yeni uyanmıştı. Ürkek ürkek bakıyordu. Annesinin 27 yaşında olduğunu ve doğumdan sonra hastaneye bırakıp gittiğini biliyorum. Önümüzdeki beş yıl boyunca annesinin çocuğunu alma hakkı var. Bu hakimlerin takdirine kalmış bir durum. Pedagoglarla görüşüyoruz ve onlar çocuğa evlat edinildiğinin alıştıra alıştıra söylenmesi taraftarı. Sormaya başladığı zaman mutlaka doğru cevap vermek gerekiyor. Oğlum ilerde biyolojik anne-babasını aramak isterse buna hazırız.’
Her kimsesiz çocuk evlat edinilemiyor
SHÇEK Genel Müdürü İsmail Barış yurt ve yuvalardaki çocuklarla, koruyucu ve gönüllü ailelikle ilgili şu bilgileri veriyor:
5 bin çocuk artık kendi ailesiyle yaşıyor
Yurt ve yuvalarımızda 0-18 yaş grubu 12 bin 500 çocuğumuz var. Bin çocuğumuz ise koruyucu ailenin yanında. Ekonomik sebeplerden dolayı ailesinin bakamayıp bıraktığı çocuklara ilişkin hazırladığımız Aileye Dönüş Projesi sayesinde 5 bin çocuk ailesinin yanına dönebildi.
Her yıl 500 çocuk evlat ediniliyor
Bir çocuğun evlat edinilebilmesi için onu yuvaya bırakan aileden izin alınması gerekiyor. Birçok aile izin verse bile birkaç yıl sonra çocuğunu geri almak istiyor. Bu yüzden evlat edinilecek çocuklar kimsesiz çocuklardır. Bir yıl içinde tüm Türkiye’de yaklaşık 500 çocuk yeni ailelerine kavuşuyor.
Kız çocuk ve 1-2 yaş arası istiyorlar
Genellikle kız çocuk ve 1-2 yaş arası çocuklar evlat edinilmek isteniyor. Ailelerin sıra bekleme sebeplerinden biri bu. Başvuru sayısı 2 bini buluyor ama bir yılda ancak 500 kadar aile bekleyen çocuğumuz oluyor. Evlat edinmek için sırada bekleyenler açısından İstanbul birinci sırada, İzmir ikinci, Adana üçüncü, Ankara dördüncü. Aileler evlat edinmek için ortalama üç yıl bekliyor.
Yaş farkı en fazla 40 olmalı
Bir ailenin evlat edinebilmesi için çocukla evlat edinecek ebeveyn arasındaki yaş farkı 18’den az, 40’dan fazla olamaz. 40 yaşındaki biri 1 yaşındaki bir çocuğu evlat edinebilir ama 45 yaşındaki bir aile ancak 4 yaşındaki bir çocuğu evlat edinebilir.
Yabancılar da evlat edinebiliyor
Sırada bekleyen ailelerin hiçbiri çocuğu istemezse o zaman yabancılara evlat edindirebiliyoruz. Talep eden oluyor mutlaka ama evlat verdiklerimiz bir elin parmağını geçmez. Uluslararası sözleşmeler vasıtasıyla da takibimizi orada da yapabiliyoruz.
Koruyucu aile nüfusuna geçiremiyor
Gönüllü aileler bir yurt veya yuvadaki çocukları hafta sonu ve bayramlarda izinli olarak eve götürebilir. Ama o çocuk yurt veya yuvada kalmaya devam eder. Koruyucu ailede ise çocuğu nüfusunuza alamadan yetiştirebilirsiniz.
ESRA CENGİZ -STAR
