Beynin yıpranmayıp zinde kalması için ne yapmalıyız?

Yaş ilerledikçe vücudumuzu oluşturan sistemler yavaş yavaş fonksiyonunu kaybetmeye başlar. Aslında bu doğanın bir kuralıdır. Beynin de zaman içinde damar hastalıklarına bağlı iyi beslenememe, hücrelerde oluşan tahribat ve benzeri nedenlerle işlevlerinde bozukluklar oluşur. Beyinde oluşan hastalıklardan tüm sistemler etkilenir. 90 yaşına gelmiş tansiyon, şeker gibi sistemik rahatsızlığı olmayan fakat bunama belirtileri olan bir kişi sizce ne kadar sağlıklıdır? İşte bu yüzden beynimizi genç ve zinde tutabilmek için bazı pratik yöntemlere ihtiyacımız var.

Nörolog Doç. Dr. Serdar Dağ, iyi beslenmek, bol kitap okumak, düzenli spor, stres kontrolünü dengede tutabilmek ve çalışma hayatının yanında hobiler edinmenin beynin zinde kalması için en önemli yöntemler olduğuna dikkat çekiyor. Doç. Dr. Dağ, özellikle sanat alanına yönelmenin, beyni zinde tutabilmek ve yıpranmayı önleyebilmek için önemli olduğunu da ifade ediyor.

# Beynin yıpranmayıp zinde kalması için ne yapmalıyız?

İyi beslenmek, bol kitap okumak, düzenli spor yapmak, çalışma hayatından kopmamak, stresten uzak durmak ve hobilerin beyne faydası tartışılmaz.

# Nasıl beslenmek gerekir?

Doğru beslenme alışkanlığı beynimizi hastalıklardan koruduğu gibi öğrenme kapasitesini artırır ve yaşlanmasını geciktirir. Beyin için; bir gıda değeri taşımayan fast-food türü yiyeceklerde sağlığımıza zarar verecek ve kilo almamıza neden olacak kimyasal maddeler vardır.

# Peki neler yemeli?

Doğal gıdalarla doğru beslenmek ileride oluşacak birçok hastalıktan koruduğu gibi beyni daima zinde tutar. B ve E vitamini başta olmak üzere; A ve D vitamini, proteinler, karbonhidratlar ve su başlıca tüketmemiz gereken besin maddeleridir.

# Yaşlanınca hangi gıdalar alınmalıdır?

Yaşlılıkta kırmızı etten kaçınıp balık ve katkı maddesi ile beslenmemiş tavuk ile et ihtiyacı karşılanmalı, bol oranda yeşil sebze tüketilmelidir. Şekerli, aşırı tuzlu besinler, unlu maddeler, prinç pilavı, beyaz ekmek ve tüm tatlılar mümkün olduğunca beslenmeden çıkartılmalıdır.

# Hafızayı geliştirmek için hangi besinleri öneriyorsunuz?

B vitamini, balık ve balık yağı, E ve C vitamini, adaçayı, yeşil çay, meyve çayları, kahve, biberiye, zencefil, karabiber, ginkgo biloba denen int(11)ki hafıza için faydalıdır.

# Beyin için hangi egzersizleri yapmak gerekir?

Kitap okumak: Okurken aynı zamanda hayal ederiz. Bu da beynin sağ ve sol tarafını geliştirir. Kitap okumak yerine televizyon izlemek yanlıştır.

Deney yapmak: Okunan bilgilerin uygulamaya geçirilmesidir. Deneyler sonucu bilgiler daha iyi öğrenilir. Bu, ileriki yaşlarda da sürdürülmeli.

Hobi edinmek: Çalışma hayatı içinde; resim, müzik, el işi gibi hobiler edinmek beyni geliştirir. Sanat alanına yöneliş beynin zinde olmasını sağlar.

Spor yapmak: Düzenli spor yapmak beynin dinç ve güçlü kalmasını sağlar, olumsuz düşünceleri yok eder. Ve tabii ki bulmaca çözmek de...

STRESİ ÖNLEMEK İÇİN

# Stres beyni nasıl etkiler?

Stres dikkati azaltır, doğru karar vermeyi engeller. Bunlarda birlikte beynin hücrelerinde tahribat yapabilir. Bunun için stresle başa çıkılmayı bilmek gerekir. Gerekirse uzman doktor desteği alınmalıdır.

# İnsanlar stresten nasıl kurtulur?

Bu tür hastalığı olanlar tedavisini aksatmamalıdır. Sinir ve strese sebep olacak olaylarla karşılaşınca şunları yapmak gerekir.

# Bulunduğunuz ortamdan uzaklaşın.

# Temiz havaya çıkın ve derin nefes alıp verin.

# Düşüncelerinizi başka tarafa çevirmeye çalışın.

Ne yemeliyiz?

Sadece beynimizi değil, tüm vücudumuzu zinde tutmak için beslenme listemizden eksik etmememiz gereken yiyecekler:

# B vitamini: Başlıca; et, balık, yağsız süt, yoğurt, muz, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagillerde vardır.

# E vitamini: Havuç, ıspanak, çilek, domates, koyu yeşil yapraklı sebzelerde, yer fıstığı, int(11)kisel yağlar ve buğdayda vardır.

# A vitamini: Balık yağı, tereyağı, peynir, yumurta sarısı, havuç, patates, brokoli, yeşil yapraklı ve sarı sebzelerde, tahıllarda ve kayısıda bulunur.

# D vitamini: Karaciğer, balık, yumurta, tereyağı ve mantarda bulunur.

# Proteinler: Vücutta depo edilmez. Özellikle bebeklikten ergenliğe kadar yeterli miktarda protein almak gerekir. Her türlü hayvansal gıdalar ve kuru baklagiller protein açısından zengindir.

# Karbonhidratlar: Unlu mamüller, baklagiller, patates, muz, elma, şeker bu gruptandır. Normal koşullarda beynin tek enerji kaynağı şekerdir.

Einstein’ın dehası kemanla başladı

Matematik ve fizik dahisi Einstein, keman çalabilmeyi öğrenebilmesi için her şeyden önce belirli bir tempoda sayı sayabilmesi gerektiğini biliyordu. Yıllarca çalıştı, keman öğretmeninin “önce rakamlar” sözü üzerine bu yönde ilerledi. Müzik sevgisi dahiliğini de pekiştirdi.

TÜRKAN YILMAZER-AKŞAM