Özellikle ABD”de sadece tükürükten yola çıkarak DNA”nızı inceleyen ve size eş bulan şirketler var. Hangi hastalığa yakalanacağınızı söylemeyi de vaat eden bu şirketler yolun henüz çok başında..
Mehmet ve Mike”ın mutlu bir evliliği vardı… Hayır, birbirleriyle değil! Muhteşem iki kadınla elbette ama evli olmasalardı, “ScientificMatch.com” adlı eş bulma servisi dikkatlerini çekebilirdi. Çünkü bu şirket, 2 dolar karşılığında size bir kit yolluyor. Bu kitteki pamuklu çubuğu alıyorsunuz, ağzınıza; yanağınızın iç tarafına sürüyorsunuz. Sonra özel kabına koyup şirkete gönderiyorsunuz. Şirket, DNA örneğinizi kullanarak “ruh eşinizi” buluyor!TÜMÜYLE KİMYASAL! Firma, teknik olarak bağışıklık sisteminizle bağlantılı temel uyumluluk yapınızı (MHC) oluşturan genlerinizi inceliyor ve sizi bir başka üyeyle eşleştiriyor. Araştırmalar, genetik olarak farklı bağışıklık sistemine sahip insanların, “kimya” denilen romantik çekimi hissetmesinin daha olası olduğunu söylüyor. Bir teori de; birbirine zıt genleri karıştırmanın doğacak çocuklara daha güçlü bir bağışıklık sistemi kazandırdığını, bunun da evrimsel bir avantaj olduğunu öne sürüyor. Bu çöpçatanlık servisi son yıllarda ortaya çıkan, tüketici bazlı genetik araştırma servislerinden sadece biri. Birçokları, DNA”nıza bakarak hangi sağlık sorunuyla karşılaşabileceğinizi saptama sözü veriyor.PEKİ GÜVENİLİR Mİ? Pek çok şirket, bin dolar karşılığında; kalp krizi, Alzheimer, MS, diyabet, kanser ve daha birçok hastalığa yol açabilecek genlerinizin olup olmadığını belirlemek için DNA analizi yapıyor. Bu pahalı servislerin yanı sıra, eczanelerde satılan 30 dolarlık DNA testi kitleri var. Sloganları aynı: "DNA örneğinizi gönderin ve anemi, depresyon ya da çölyak riskiniz var mı öğrenin!" Peki bu testler güvenilir mi? Romantik örneğimizden yola çıkalım… Hayvanlarda ve insanlarda, farklı DNA yapısıyla seksüel çekim arasında bağ olduğunu gösteren çalışmalar var. Ama bu çalışmalar büyük olasılıkla, henüz hiç kimsenin anlamadığı karmaşık bir yapının küçük bir bölümünü ortaya koyuyor. Öyleyse, “ScientificMatch.com” ya da bir başka DNA haritası çıkarma servisinden tavsiye alırken dikkatli olmak gerekiyor.
Ailenin tıbbi öyküsü hayati bilgiler veriyor
* Ailenizin tıbbi öyküsünü doktorunuzla, detaylıca görüşün. Bu öykü büyükannenize kadar uzansın. Böylece hayati değer taşıyan bilgiler elde edebilirsiniz. Uzmanlar, zaten bu soruları soracaktır. Sormazlarsa başka bir uzmana danışın.* Şirketin test sonuçlarınızı gizli tutacağından emin olun. Sağlık sigortası yapılırken, genetik teste dayalı ayrımcılığı engelleyen yasalar var ama yine de dikkatli olmak gerekiyor.* Sonuçları, doktorunuzla ya da bir genetik uzmanıyla birlikte gözden geçirmeden DNA testini yapan firmadan, pahalı ilaçlar ya da ek hizmetler satın almayın.
Sonuçları okumak için doktor gerekir
İnsanın gen haritasını çıkarmak; göğüs, yumurtalık, kolon ve prostat kanseri başta olmak üzere birçok hastalığa karşı, son derece güçlü silahlar yarattı. Bilim adamları, göğüs kanserine yol açan BRCA 1 ve 2 adlı genler üzerindeki çalışmalarını halen sürdürüyor. Evlat edinilmiş çocuklar için gen testi, tıbbi bilgi edinebilmeleri için belki de tek yol. Bu testler, özel laboratuvarlarda yapılıyor ve hastaların bulgulardan faydalanmasını sağlayabilecek uzmanlar tarafından deşifre ediliyor.BOŞUNA KORKUTABİLİR Her ne kadar yaklaşık 1.400 hastalığın geni belirlenmiş olsa da, bunların çoğu aslında basit delillerdir. Ayrıca Alzheimer gibi bazı hastalıklara ait genetik mutasyonunuzun olması, illa ki bu hastalığa yakalanacağınız anlamına gelmiyor. Yani sonuçları okumanıza yardım edecek bir uzmana ihtiyacınız var. DNA kitleri çok yararlı bilgiler de verebilir ama gereksiz yere korkmanıza da neden olabilir…
Ağırlık kaldırın aynayla barışın!
Aynaya bakmaktan hoşlanmıyor musunuz? O zaman hemen aynaya bakın! Ciddiyiz… Ama bu sefer gördüklerinizi değiştirmeye kararlı olun. "Kalçalarım o kadar büyük ki, onlara ayrıca bir posta kodu verseler yeridir" diye söyleneceğinize, objektif ve kendinizi yargılamayan bir şeyler söyleyin. Tabii sadece iyimser düşünmek yeterli olmaz ama kelimeleri değiştirmek onların arkasındaki negatif duyguları da değiştirir.DEPRESYONLARINI AZALTIYOR Hatta yapılan bir araştırma, aynanın karşısında geçirdikleri üç seanslık bir terapinin bile bir grup kadına profesyonel yardımdan çok daha fazla fayda sağladığını, kendine güvensizliklerini ve depresyonlarını azalttığını ortaya koymuştur. İnanın bu gruptaki kadınlar öyle her sabah aynanın karşısına geçip "Kalçalarımdan nefret ediyorum" diyen tiplerden ziyade, son derece ciddi boyutlarda yeme bozuklukları çeken kadınlardan oluşmuştu! Eğer aynayla konuşmak sizin tarzınız değilse, kendinizi daha güzel görmenin bir yolu daha var ve bu yol kesinlikle liposuction değil, ağırlık çalışmak!
