Havalar ısınınca çocuğu olan ailelerin en kolay
kaçış noktalarıdır piknik alanları. Çocuklar özgürce koşturur, anne ve
babalar rahat bir nefes alır. Ama son yıllarda keneler yüzünden piknik
alanına gitmek, rahatlamadan ziyade tam bir stres sebebi oldu. Kene
tehdidine rağmen çocuğunuzla piknik yapmak istiyorsanız uzmanların
önerilerine kulak verseniz iyi edersiniz. Çünkü kene ısırması sonucu
ortaya çıkan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, son derece tehlikeli hatta
ölümcül olabiliyor. Uzmanların verdiği bilgiye göre; kene ısırması
sonucu en geç dokuz gün sonra veya vücut salgılarıyla temastan en geç
13 gün sonra hastalık belirtileri görülüyor. Hastalık; ateş, üşüme,
titreme, yaygın kas ağrıları, iştahsızlıkla başlayıp; bulantı kusma,
ishal gibi şikâyetlerle kendini gösteriyor. İlk günlerde yüz, boyun ve
göğüste cilt içi kanamaları, gözlerde kızarıklık ile kollarda
bacaklarda morluklar oluşabiliyor. Hastalık nedeni ile burun idrar ve
bağırsaklarda kanamalar da görülebiliyor. Karaciğer yetmezliğinin de
gelişebildiği vakaların yaklaşık yüzde 30″u ölümle sonuçlanıyor.
Hastalığın genellikle ikinci haftasında ölüm vakaları meydana gelmekle
beraber, iyileşme de hastalığın 9. ve 10. günlerinde gerçekleşiyor.
Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi Pediatri Bölümü Uzmanı Dr. Gülsemin
Güloğlu, piknik sezonunun başlaması sebebiyle son günlerde çocuklarda
görülen kene ısırması vakalarında artış olduğuna dikkat çekerek
ebeveynleri uyarıyor.
– Kene ısırması sonucu hastalığa neden olan etken nedir?
– Kırım Kongo Kanamalı Ateşi kene tarafından ısırılma ile
“Nairovirus” adı verilen bir RNA virüsünün vücuda girmesiyle oluşan bir
hastalıktır. Bazen virüsü taşıyan canlıların kanı veya vücut
salgılarıyla temas sonucu da bulaşabilmektedir. Yeryüzünde bilinen
yaklaşık 850 kene türü vardır. Bu virüsü çoğunlukla “Hyalomma” cinsi
keneler taşımaktadır. Ancak 30 kadar farklı kene türünün de virüsü
taşıyabildiği belirlenmiştir.
– KKKA”nin temel bulaşma yolları nelerdir?
– Virüsü taşıyan kenelerin ısırması, enfekte hayvanların kan ve
vücut sıvıları ile temas, hasta kişilerin kan ve vücut sıvıları ile
temas.
-Neden bu mevsimde vakalarda artış oluyor.
– Hastalık mevsimsel özellik gösterir. Özellikle nisan ve ekim ayları arasında daha yoğun görülmektedir.
– Hastalığın yayılmasında etkenler nelerdir?
– Virüs, hayvanlardan insanlara keneler aracılığı ile
bulaşmaktadır. Virüs, sığır, koyun, keçi, tavşan ve tilki gibi
hayvanlarda saptanmıştır. Göçmen kuşlar ile de yayıldığı
düşünülmektedir. Virüs sığır koyun gibi konak hayvanlarda kanda bir
hafta süre ile bulunmasına rağmen klinik belirti vermez. Keneler
“larva” halinde iken küçük omurgalılardan virüsü alır, erişkin hale
gelinceye kadar da vücudunda taşır.
– Diyelim ki çocuğumuzu kene ısırdı, ne yapabiliriz?
– Kene mümkün olduğunca parçalanmadan bir pens yardımıyla cilde en
yakın yerden tutularak dikkatlice çekilerek çıkarılmalıdır. Çıplak elle
çıkarılmaya çalışılmamalı, eldiven giyilmelidir. Vücuttaki kenelerin
üzerine kimyasal madde dökülmemeli, sigara veya ateş kullanarak
öldürmeye çalışılmamalıdır. Bu tür işlemlerin, kenenin salgılarının
taşıdığı virüslerin vücuda geçişini artırdığı düşünülmektedir.
– Kuluçka süresi de önemli sanırım…
– Kene ısırmasından bir-üç gün sonra ya da en geç dokuz gün sonra,
virüsü içeren kan veya vücut salgılarıyla temastan genellikle beş-altı
gün, en geç 13 gün sonra hastalık belirtileri görülmektedir.
– Çocuğumuzu ısırdığını fark etmedik, belirti gösterir mi?
– Hastalık ateş, üşüme, titreme, yaygın kas ağrıları, iştahsızlıkla
başlar. Ardından bulantı, kusma, ishal eklenebilir. İlk günlerde yüz
boyun ve göğüste cilt içi kanamaları, gözlerde kızarıklık görülür.
Kollarda ve bacaklarda morluklar oluşabilir. Burun kanaması, idrarda
kanama, bağırsaklarda kanamalar sıklıkla görülür. Karaciğer yetmezliği
gelişir. Yaklaşık yüzde 30 oranında ölümle sonuçlanır. Ülkemizdeki vaka
sayısı ile ölüm sayıları oranlandığında yüzde 5 oranında ölüm
görülmüştür. Ölüm genellikle hastalığın ikinci haftasında meydana
gelir. İyileşen vakalarda da iyileşme hastalığın 9. ve 10. günlerinde
olur.
– Nasıl tanı konur ve tedavi nasıl olur?
– Kanda virüse karşı oluşan antikorların gösterilmesiyle tanı
konulur. Bu antikorlar virüsün alınmasından sonra altıncı günden
itibaren kanda belirir. Diğer laboratuvar tetkiklerinde karaciğer
enzimlerinde yükselme, kanama testlerinde bozukluk görülür. Hastalığın
belirli bir tedavisi yoktur. Kan ve kan ürünlerinin verilmesi gibi
destek tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
Çıplak ayakla dolaşmayın
* Kenelerin bulunabileceği alanlara gidildiği zaman vücut belli aralıklarla kene için taranmalı.
* Kenelerin daha yoğun olarak bulunduğu çalılık ve çimenlik alanlardan uzak durulmalı, gidilecekse çıplak ayakla dolaşılmamalı.
* Kırsal alanlarda çalışan ve hayvancılıkla uğraşanlar pantolon
paçalarını çorap içine sokmalı, çocuklar vücutları, özellikle ayakları
kapalı olacak şekilde giydirilmeli.
* Böcek uzaklaştırıcı ilaçlar vücuda veya kıyafetlere uygulanmalı.
* Hayvandan çıkarmaya çalışırken eldiven kullanılmalı.
* Kırsal alanlarda bulunulduktan sonra çocuğunuzun vücudu kene açısından iyice dikkatle incelenmeli.
* Kene yapışması durumunda hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı.Kaynak:Sabah
