Bademcik ve geniz eti ameliyatı

Bademciklerin iltihaplanarak şişmesi ve geniz etinin büyümesi çocukların özellikle sonbahar ve kış aylarında en sık karşılaştığı sağlık sorunlarından. Çocukları günlerce yatıran, okuldan eden bu hastalıkların tedavisi için bazen ameliyat gerekiyor. Ameliyatlar, nekahet devresi düşünülerek, genellikle yarı yıl tatillerinde yapılıyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Erhun Şerbetçi, çocuğun son iki yılda 5 – 6 defadan daha fazla bademcik iltihabı olmasının ameliyat nedenleri arasında olduğunu söylüyor. Büyük bademcikler ise tek başına bir ameliyat nedeni değil. Ameliyat gerektiren durumları Doç. Dr. Şerbetçi şöyle sıralıyor:  Beta mikrobundan kaynaklanan bademcik iltihaplanması, çocuğun ateşli eklem ve kalp romatizması geçirmesi, bademciklerin başka sebeplerle sık sık  iltihaplanması, bu duruma eşlik eden geniz eti ve orta kulak sorunları ile  sık tekrarlayan sinüzit.  Beslenmeyi ve solunumu engelleyecek kadar büyüyen bademciklerin de ameliyat edilmesi gerekiyor. Uyku apnesi (uykuda soluksuz kalma), yine geniz eti ve bademciklerin alınmasını gerektiren bir durum. Ayrıca bademcikteki tümör, tüberküloz gibi durumlarda da mutlaka ameliyat gerekiyor. BADEMCİK VE GENİZ ETİ LAZIM MI Bademcikler vücudun bağışıklık sisteminde rol oynayan lenf sisteminin, boğazda yerleşmiş dokuları. Özellikle üst solunum yollarından giren mikropları tanıma, vücudu savunmaya hazırlama gibi görevleri var. Çocukluk döneminde vücudun hastalıklara karşı ilk savunma kalesi. Geniz eti olarak bilinen dokular da, aynı görevi görüyor. AMELİYAT YAŞI 3-10 Bebeklik ve çocukluk döneminde bademcikler vücudun savunmasında önemli görev aldıkları için zorunlu koşullar dışında alınmaları uygun değil. Zaten son yıllarda bademcik ameliyatları eskisi kadar sık uygulanmıyor. En sık yapıldığı yaşlar 3 – 10 yıl arası. Bademcik, yaşla beraber giderek gerileyen, küçülen bir doku. Bu yüzden yirmili yaşlardan sonra daha az iltihaplanıyor. Bununla birlikte kırklı yaşlara kadar sürebilecek müzminleşmiş durumların görüldüğü oluyor. Yirmili yaşlarda da ameliyat gerekli olabiliyor. 30 yaşın üzerinde bademcik ameliyatı nadiren gerekiyor. GENİZ ETİ BURNU TIKAYABİLİR Geniz etinin bademcikten en önemli farkı, çok büyük olması halinde zaten küçük bir boşluk olan çocuk burun boşluğunu tıkaması. Geniz eti çok büyükse ve çocuğun solunumunu engelliyorsa, ilaç tedavisiyle düzelmeyen orta kulak sorunlarına yol açıyorsa, buna karşılık çocukta hiç bademcik iltihabı olmuyorsa sadece geniz etinin alınması yeterli oluyor. AMELİYATIN MEVSİMİ VAR MI Eskiden yaz aylarında bademcik ameliyatı yapılmazdı. Bunun sebebi o dönemlerde çocuk felci salgınlarının yaygın olmasıydı. Günümüzde çocuk felci ortadan kalktığı için yazın ameliyat olmanın hiçbir sakıncası yok. Yine de aileler bu ameliyatı yarı yıl tatilinde veya okulun kapanmasına yakın dönemlerde yaptırmayı tercih ediyor. EN BÜYÜK RİSK KANAMA Bademcik ameliyatının en önemli riski kanama. Gelişen genel anestezi koşulları ve hastanelerin olanakları bu riski çok azaltıyor. Bununla birlikte bademcik ameliyatı teknik olarak basit gözükse de büyük ameliyat ciddiyetiyle hazırlanılmasında yarar var. Dikkat edilmesi gereken en önemli şey, yoğun bakım ünitesi olan tam donanımlı bir hastanenin tercih edilmesi. KANSIZ AMELİYAT VAR Bademcik ve geniz eti vücudun en kanlı organlarından. Bu yüzden ameliyat sırasında bir miktar kanama oluyor. Önemli olan bu tür kanamaların kontrol altına alınabilmesi. Bademcik dokusunu ısı ve basınçla ayırırken, damarları pıhtılaştıran ve neredeyse hiç kanatmayan cihazlar da var. Thermal welding denilen bu araçlarla yapılan ameliyattan sonra ağrı daha az hissediliyor. Soğuk, bademciği şişirir mi? Bademcikler, damlacık enfeksiyonu denen, kişiden kişiye tükürükle ve yakın temasla bulaşan mikroplar nedeniyle şişer. Soğuk bir şey içilmesi sağlıklı insanda bademcik sorununa yol açmaz. Ancak müzmin bademcik sorunu bulunan ya da bağışıklık sistemi zayıf olanlarda hastalığa neden olabilir. Stres de bademciği şişirmez! Ancak direnç düşüklüğüne yol açarak kolay hastalanmaya zemin hazırlayabilir.